Biebrza - opis orientacyjny

Krótka charakterystyka szlaku: trasa interesująca przyrodniczo jako prowadząca jedyną w Polsce rzeką w całości prowadzącą wśród turzycowisk, łąk i mokradeł (Bagna Biebrzańskie!). Dla niektórych może wydawać się monotonna z powodu podobnego krajobrazu. Niemal w całości biegnie przez teren Biebrzańskiego Parku Narodowego i trzeba wykupić bilety wstępu do Parku. Na przepłynięcie najcenniejszego przyrodniczo odcinka z Osowca do Brzostowa w okresie od 1 stycznia do 23 czerwca należy uzyskać wcześniejszą zgodę Dyrektora Parku Narodowego, gdyż jednego dnia trasę tą może pokonać tylko 20 osób. Warto to zrobić, warto wybrać się na Biebrzę zwłaszcza w terminie wiosennym gdy zwłaszcza na tym właśnie odcinku rozlewa się ona czasem na całą dolinę i tworzy rozlewiska, których szerokość sięga kilku kilometrów! Płynąc taką rzeką łatwiej wypatrzeć łosia, można też wtedy spotkać bataliony i bekasy, a widok tysięcy ptaków przebywających wtedy na tym terenie pozostanie w pamięci na długo. Biwakowanie możliwe tylko w miejscach wyznaczonych. Woda czysta, zdatna do kąpieli. Niedogodności, z którymi należy się liczyć to: duża ilość gryzących owadów, zwłaszcza latem (gzy, bąki, komary) i odkryte przestrzenie, na których nie ma co liczyć na osłonę przed słońcem (trzeba zabrać kapelusz, lekkie koszule z długimi rękawami i kremy).

Położenie: Kotlina Biebrzańska, dopływ Narwi.
Odcinek dostępny dla kajaka: Kolonia Holaki - Ruś (150,7 km)
Odcinek przepłynięty (data spływu): Kolonia Holaki - Ruś (kwiecień/maj 2012, poprzednio środkowy i dolny bieg w lipcu 1994 i lipcu 2002)

Informacje o przepłyniętym odcinku:
Ilość dni płynięcia: 6
Trudność: ZWA
Uciążliwość: do ujścia Sidry U 3, niżej U 1
Malowniczość: ** - ***

Orientacyjny kilometraż - przeszkody i ciekawostki:

150,7

Kolonia Holaki, most drogowy; Biebrza ma tu 3 - 5 metrów szerokości, na brzegach łąki i trzcinowiska, trzciny i rośliny pływające czasem całkiem przerastają nurt; w korycie zatory z wodnej roślinności; na pokonanie odcinka do Lipska potrzeba około 5 godzin

149,6

ujście Niedźwiedzicy (p), początek Biebrzańskiego Parku Narodowego; rzeka nieco szersza

145,9

Rogożyn Stary (p), most drogowy

141,5

Rogożynek, wieś na prawym brzegu

141,0

ujście rzeki Sidry (l); można nią płynąć 20 km od wsi Sidra; odtąd rzeka szeroka, w zasadzie bez utrudnień powodowanych roślinnością wodną

134,5

Lipsk, most drogowy; za nim w prawo kanał o długości 300 m prowadzi na gminne pole biwakowe (może być bardzo płytki i zamulony); w Lipsku warto zobaczyć neogotycki kościół; we wsi Jałowo (l) wieża widokowa; rzeka aż do Sztabina w zasadzie niemalże bez nurtu prowadzi przez łąki, turzycowiska i torfowiska

118,4

Nowa Kamienna, mosty drogowy i kolejowy, za nimi z l. pole biwakowe; z Lipska płynie się tu 4 godziny, z Nowej Kamiennej do Sztabina to kolejne 4 godziny płynięcia

115,0

ujście Lebiedzianki (p); można popłynąć nią pod prąd 2 km do widocznego Krasnegoboru, gdzie znajduje się gotycko-renesansowa cerkiew, obecnie kościół,

105,0

Sztabin, most drogowy; kilkaset metrów za nim z l. pole biwakowe Podhorodnianka

103,1

Sztabin, miejsce biwakowania; blisko stąd do wsi, dawniej miasteczka; jego nazwa pochodzi od odlewanych tu w XIX w. sztab żelaza; to tu wykonano metalowe elementy śluz Kanału Augustowskiego; warto zobaczyć neogotycki kościół i żeliwne popiersie Joachima Chreptowicza; od Sztabina Biebrza zaczyna nieść nieco żywiej, nurt jest już wyraźny

97,3

Dwugły, grobla, przyczółki zniszczonego mostu

94,5

Pobojna Góra, kępa sosnowego lasu na wzniesieniu z prawej strony; dobre miejsce na odpoczynek; nazwa tego miejsca wywodzi się z czasów wojen ze Szwedami w XVII w.

91,0

Jagłowo, początek długiej wsi rozciągniętej wzdłuż rzeki; przy jednym z pierwszych gospodarstw kameralne pole namiotowe; rzeka rozlewa się szeroko, tworząc piaszczysto-kamieniste mielizny; za wsią most i pole biwakowe

84,7 »

Dębowo, elektrownia wodna na końcu Kanału Augustowskiego i zarazem Netty (p)

84,2 »

połączenie z Kanałem Augustowskim (p); do Starego Dolistowa widoczne ślady dawnej regulacji, koryto wyprostowane

82,8

Jasionowo, pole biwakowe; warto stąd odbyć całodniową pieszą wędrówkę na wyniesione nad Czerwonym Bagnem tzw. Grzędy, docierając tam z Kopytkowa oznakowanym tyczkami szlakiem przez bagna (niezapomniana przygoda: trzeba być przygotowanym na zapadanie się w bagnie nawet po pas)

81,0

ujście Brzozówki (l); można pływać po tej rzeczce oraz jej dopływie Kumiałce wiosną od Zabrodzia (44,6 km, 2 dni spływu)

76,5

Stare Dolistowo, most drogowy, 500 m niżej pole biwakowe z barem, w pobliżu kościół klasycystyczny i wysoka wieża widokowa

70,0

Wroceń, pole namiotowe z wieżą widokową przy gospodarstwie agroturystycznym; aby na nie dotrzeć, na rozwidleniu należy przed Wroceniem płynąć lewą odnogą

66,2 »

ujście rzeki Ełk, pełniącej tu rolę dolnego odcinka szlaku kajakowego rzeki Legi-Jegrzni, dostępnego od Olecka

62,0

Dawidowizna (l)

58,0

Goniądz, most drogowy, pole biwakowe; dopływając do Goniądza warto kierować się na rozwidleniach lewymi odnogami, co pozwoli dotrzeć do położonej u stóp skarpy, na której wznosi się miasteczko, świetnej gospody położonej nad samą wodą, z porcikiem dla kajakarzy; w miasteczku neobarokowy kościół i kilkanaście stuletnich domów

51,0

Osowiec, most, za nim pole biwakowe nad odchodzącą tuż za mostem w lewo odnogą rzeki; warto zobaczyć forty twierdzy Osowiec (zwiedzanie trzeba uzgodnić wcześniej, może ono trwać od 2 do 9 godzin), siedzibę Biebrzańskiego Parku Narodowego i dwie ścieżki przyrodnicze, w tym zwłaszcza wybrać się na Górę Skrobla z wieżą widokową

50,3

Osowiec, mosty drogowy i kolejowy

48,8 »

ujście Kanału Rudzkiego (p), będącego dolnym odcinkiem szlaku kajakowego Łaźnej Strugi i Ełku; rzeka płynie odtąd wśród rozległych bagien

37,2

Biały Grąd, pole biwakowe z wieżą widokową nad rozlewiskiem z prawej strony; do czerwca obowiązuje zakaz biwakowania w tym miejscu; do sklepu we wsi Mścichy 3 km

22,5

ujście rzeczki Wissy, którą można płynąć kajakiem od Wąsoszy (30,2 km)

14,5

Brzostowo, wieś, prywatne pole biwakowe z wieżą widokową

8,3

Burzyn, wieś, pole biwakowe

2,6

Sieburczyn, prom, na łące przy promie można biwakować po uzgodnieniu z właścicielem

0,0 »

Ruś, ujście Biebrzy do Narwi; w pobliżu średniowieczne grodzisko; skończyć spływ można nad Narwią na prawym brzegu w Rusi albo przy moście w Wiźnie, 2,4 km w dół Narwi

Literatura: Bronisław Jastrzębski, Turystyczne szlaki wodne Polski, Warszawa 1960; Józef Kuran, Kajakiem po jeziorach augustowskich i suwalskich, Warszawa 1967; Szlak wodny Biebrza, Warszawa 1986; Marek Lityński, Jan Goleń, Szlak wodny Biebrzy i Sidry, Warszawa 1998; Marek Śleszyński, Polska północno-wschodnia, Przewodnik kajakowy, Białystok 2000; Artur Wiatr, Szlaki kajakowe Biebrzańskiego Parku Narodowego, wydawnictwo BPN.
Organizatorzy cyklicznych spływów tym szlakiem: Klub Wodny PTTK Canoe w Łomży