Rospuda - opis orientacyjny

Krótka charakterystyka szlaku: Krótka charakterystyka szlaku: jeden z najbardziej urozmaiconych szlaków kajakowych w Polsce. Kwintesencja polskich pojezierzy: jeziora i odcinki nizinnej rzeki o łagodnym nurcie przeplatają się z odcinkami o charakterze górskim. Wokół lasy, pola i łąki na zboczach głębokiej doliny a w dolnym biegu Puszcza Augustowska. Przeciętny spadek 0,94‰, na odcinkach przełomowych do 3,5‰. Średni przepływ w Raczkach 2,57 m³/s. Szlak ten można połączyć z dalszą wędrówką Nettą (będącą hydrologicznie przedłużeniem Rospudy) i Kanałem Augustowskim w stronę Biebrzy, można też połączyć go z pokonaniem pod prąd Blizny a następnie po przewózce kajaka do Bryzgla nad jez. Wigry ze spływem Czarną Hańczą i Kanałem Augustowskim.

Położenie: Pojezierze Suwalskie, dopływ Biebrzy (poprzez Nettę)
Odcinek dostępny dla kajaka: Supienie – Augustów (65 km)
Odcinek przepłynięty (data spływu): Supienie – Augustów (lipiec 1993 oraz lipiec 2013)

Informacje o przepłyniętym odcinku:
Ilość dni płynięcia: 4
Trudność: ZWB - ZWC
Uciążliwość: u 3
Malowniczość:***

Orientacyjny kilometraż - przeszkody i ciekawostki:

65,0

Supienie, pole biwakowe nad jez. Rospuda Filipowska przy drodze prowadzącej do wsi Czarne; dość ciasnym rurowym przepustem pod drogą można przedostać się na jezioro Czarne o długości 1,2 km, będące właściwym początkiem Rospudy

59,2

przepływ pod niewysokim kamiennym mostkiem na jez. Kamienne (na lewo od plaży na końcu jeziora Rospuda)

56,5

Filipów, kamienny mostek; można zatrzymać się przed nim i udać do wsi na zakupy, do baru i do klasycystycznego kościoła a także do bunkrów z czasu II wojny światowej; w 1656 pod Filipowem miała miejsce bitwa ze Szwedami, opisana w „Potopie” H. Sienkiewicza, w czasie której z niewoli wydostał się Bogusław Radziwiłł; za mostkiem płytkie długie bystrze; spławianie kajaków

56,1

Filipów, most drogowy, pod nim płytkie bystrze i rura nisko nad wodą (kanadyjki trzeba przerzucać ponad nią); dalej kolejne płytkie bystrze; kamieniste mielizny w korycie rzeki wymagające czasem holowania kajaków będą występować jeszcze przez 2 kilometry

53,6

jezioro Długie Filipowskie; przy wypływie z niego z l. miejsce na biwak

52,3

Szafranki, most drogowy; trzciny zarastają prawie całe koryto, utrudnieniem są też zatopione kołki po dawnej regulacji rzeki

50,7

Zusno, bród przez rzekę

49,4

Matlak, most drogowy, pod nim kamienie; 200 metrów dalej jezioro Garbaś; dobre miejsce na biwak jest naprzeciwko ujścia na cyplu u wejścia do płytkiej zatoki

48,3

wypływ Rospudy z jez. Garbaś pod drewnianym mostkiem; krótki leśny odcinek przełomowy z płytkimi bystrzynami i kilkoma zwalonymi drzewami

47,8

jezioro Głębokie, nad jego zachodnim brzegiem miejsce na biwak

47,3

wypływ rzeki z jeziora; aż do Bakałarzewa szybki nurt, znaczny spadek, mielizny, kamienie, ostre zakręty, powalone drzewa; to najtrudniejszy odcinek na całym szlaku

45,1

Bakałarzewo, młyn, przenoska lewym brzegiem 50 m; za młynem most; na lewo centrum miejscowości z kościołem i pomnikiem jego założyciela jako miasta w 1578 roku pisarza królewskiego Mikołaja Raczkowicza, zwanego Bakałarzem; na prawo od mostu fortyfikacje z okresu II wojny światowej; idąc kilkaset metrów w górę rzeki idąc drogą prowadzącą w odległości ok. 300 m od jej prawego brzegu dociera się do interesującego skansenu fortyfikacji, w którym zwiedza się dobrze zachowany bunkier, będący pozostałością linii obronnej dawnych Prus Wschodnich

44,7

jezioro Sumowo o długości 3,4 km, nad nim kilka miejsc biwakowych

40,4

Kotowina, most drogowy, w jego rejonie kamieniste płycizny; przed mostem z p. pole biwakowe i bar ze smacznym jedzeniem; dalej rzeka spokojnie płynie wśród szuwarów

38,2

jezioro Okrągłe, przepływamy je trzymając się prawego brzegu, przy wypływie ładne miejsce na odpoczynek; dalszy odcinek Rospudy do jez. Bolesty łagodny, śródleśny

36,6

jez. Bolesty o wysokich stromych brzegach; wyznaczone pola biwakowe znajdują się w połowie jeziora na wysokości Rabaliny na wysokich skarpach (trzeba daleko wnosić sprzęt); poza tym można też znaleźć kilka dzikich miejsc biwakowych dla niewielkich grup

30,8

Raczki Małe (p), wieś, pole biwakowe, wypływ Rospudy z jeziora

29,5

Raczki Małe, most, elektrownia wodna, przenoska prawym brzegiem 60 m, w elektrowni bar, obok pole biwakowe

27,2

most kolejowy, za mostem z p. plaża i pole biwakowe

26,5

Raczki, most drogowy, przed nim z p. dogodne miejsce na krótki postój; są tu sklepy i restauracja; warto zobaczyć kościół klasycystyczny z XVIII w., kilka zabytkowych kamieniczek i budynek dawnej manufaktury; za Raczkami przez Rospudę budowane są most i szosa, mająca stanowić część drogi tranzytowej z Litwy do Warszawy

24,7

Dowspuda (p), mostek; warto się tu zatrzymać i udać do pozostałości po neogotyckim pałacu zbudowanym w XIX w. przez Ludwika Michał Paca, polskiego generała, który po upadku powstania listopadowego udał się na emigrację, a jego pałac zaborca rosyjski doprowadził do ruiny; pozostały po nim tylko tzw. Wieża Bociania i okazały portyk

21,5

Chodorki (l), most; 300 m przed nim z prawej strony piękne miejsce na biwak na łące u stóp wysokiej zalesionej skarpy; przy moście pole biwakowe i knajpka, za mostem z p. kolejne pole biwakowe; Rospuda odtąd nurt ma szybki, częste są bystrza i kamieniste przemiały; w Jaśkach jest ośrodek wczasowy i pole namiotowe

15,8

Uroczysko Święte Miejsce, most, przed nim z l. kapliczka z licznymi wotami, obok niej krzyż wg legendy wystawiony w 1283 r. przez ochrzczonego wodza Jaćwingów Skomanda; w pobliżu jez. Jałowo, połączone z Rospudą strugą Jałówką; przy moście miejsce biwakowe; odtąd Rospuda płynie wolniej, choć w korycie są przeszkody w postaci zwalonych drzew

12,2

Młynisko, most drogowy; odtąd aż do ujścia rzeka płynie podmokłą doliną, tworząc porośnięte grążelami i inną roślinnością wodną rozlewiska; jej brzegi są zarośnięte trzcinami

8,2

Bindużka (p); w lesie sosnowym miejsce biwakowe dla niedużej grupy, wyjście na ląd przez źródlisko, stąd druga nazwa tego miejsca: Źródełko; to w tym rejonie miała przebiegać obwodnica Augustowa, o którą w 2007 roku rozegrała się sławna nie tylko w mediach batalia pomiędzy ekologami a mieszkańcami Augustowa i tzw. władzami

4,7 »

ujście Szczeberki , do której 2,5 km wyżej uchodzi rzeka Blizna (l); odtąd rzeka jest na tyle szeroka, że docierają tu stateczki wycieczkowe z Augustowa

2,9

jez. Rospuda Augustowska, będące de facto zatoką jeziora Necko; na widocznej na wprost wyspie miejsce na biwak dla kilku namiotów; najdogodniejsze miejsce na biwak jest na porośniętym sosnami półwyspie Goła Zośka, znajdującym się w połowie jeziora po lewej stronie; to pole namiotowe, choć blisko stąd do Augustowa, jedynie w weekendy bywa zatłoczone

0,0 »

ujście Klonownicy do jez. Necko; tu szlak Rospudy łączy się z Kanałem Augustowskim w jego 35,9 kilometrze

Literatura: Bronisław Jastrzębski, Turystyczne szlaki wodne Polski, Warszawa 1960; Józef Kuran, Kajakiem po jeziorach augustowskich i suwalskich, Warszawa 1967; Marek Śleszyński, Polska północno-wschodnia, Przewodnik kajakowy, Białystok 2000; Marek Lityński, Czarna Hańcza z Kanałem Augustowskim, Rospudą i Blizną, Warszawa 2003
Organizatorzy cyklicznych spływów tym szlakiem: bardzo wielu