Noteć - opis orientacyjny
Krótka charakterystyka szlaku: rzeka w przeważającej części biegu uregulowana, w większości zamieniona w żeglowną drogę wodną ze wszystkimi tego konsekwencjami: wyprostowaniem biegu, obwałowaniami, spiętrzeniami ze śluzami; ma duże znaczenie jako szlak łącznikowy pomiędzy Wartą a Wisłą a także pomiędzy licznymi dopływami samej Noteci, z których zwłaszcza dwa: Drawa i Gwda, to znane szlaki kajakowe; na odcinku Kalina - Santok jest częścią tzw. Wielkiej Pętli Wielkopolski: szlaku żeglownego wiodącego Wartą, Notecią, Kanałem Bydgoskim, Kanałem Górnonoteckim, ponownie Notecią i Kanałem Ślesińskim, wykorzystywanego czasem przez większe jednostki turystyczne z motorowym napędem do odbycia ciekawej okrężnej tury; w wielu miejscach ciekawe zabytki, interesujące są też liczne budowle wodne; na trasie kilka malowniczych jezior jak i ładne odcinki leśne; górny bieg, do Kaliny, dostępny jest jedynie przy wysokich stanach wody, np. wczesną wiosną; odcinki stanowiące drogę wodną są dostępne zawsze poza okresem zamarznięcia, z tym, że organizując spływ poza sezonem letnim należy ustalić przedtem godziny i dni otwarcia śluz (w weekendy bywają nieczynne, co skutkuje przenoszeniem kajaków); na odcinku od Kaliny do Antoniewa rzeka Noteć stanowi fragment drogi wodnej Morzysław - Kanał Bydgoski i oznakowana jest tablicami nabrzeżnymi, przy czym kilometr "0" znajduje się w Morzysławiu przy połączeniu Kanału Ślesińskiego z Wartą, dlatego w opisie w nawiasie podano kilometraż wg tych tablic; podobna sytuacja ma miejsce na odcinku od połączenia Noteci z Kanałem Bydgoskim do ujścia do Warty; Noteć na tym odcinku to fragment drogi wodnej z Brdyujścia do Santoka, przy czym kilometr "0" znajduje się w Brdyujściu a kilometr "226,1" w Santoku.
Położenie: Pojezierze Wielkopolskie, Pradolina Toruńsko - Eberswaldzka, dopływ Warty
Odcinek dostępny dla kajaka: Modzerowo - Santok (374 km)
Odcinek przepłynięty (data spływu): Brdów - Łabiszyn (Brdów - Sompolno maj 1990, Sompolno - Kalina maj 1992, Kalina - Kruszwica ostatnio maj 2010, Kruszwica - Łabiszyn wrzesień 2010), Łabiszyn - Gromadno maj 2011
Informacje o przepłyniętym odcinku:
Ilość dni płynięcia: 7 - 8 (z czego 3 do Kaliny)
Trudność: ZWA (ZWB)
Uciążliwość: do Kaliny przy wysokim stanie wody u 3 (przy niskim odcinek niespływalny), od Kaliny u 1
Malowniczość: ** (*)
Orientacyjny kilometraż - przeszkody i ciekawostki:
- 371,5
- Brdów, południowy kraniec jez. Brdowskiego; dogodne miejsce wodowania przy drodze odchodzącej w bok od szosy Koło - Izbica Kujawska; w Brdowie barokowy zespół klasztorny Paulinów z sanktuarium Matki Boskiej
- 367,1
- wypływ z jeziora; z prawej do jeziora wpada kanałek z jezior Modzerowskiego i Długiego, który prowadzi wody Noteci; Noteć nie przepływała dawniej przez jezioro Brdowskie, ale odpływ z jeziora Brdowskiego łączył się z nią za Grochowiskami; rzeczka poniżej jeziora płytka, o mulistym dnie; brzegi zadrzewione
- 365,8
- most kolejowy, pod nim pale po starym moście
- 364,8
- Grochowiska, most drogowy; odtąd rzeka przez 10 km nieciekawa (*), ma charakter prostego rowu o szerokości kilku metrów, występują w niej liczne mielizny a na brzegach łąki
- 359,7
- Sierakowy, przepust rurowy pod mostem; niskie kładki
- 357,6
- Mąkoszyn, przepust rurowy pod mostem
- 355,7
- Zamość, most
- 354,3
- Ryn, most kolejowy, pod nim płytkie bystrze; w lesie z lewej strony rezerwat przyrody "Kawęczyńskie Brzęki"
- 353,4
- Suchy Las, mostek drogowy; rzeka jest już ciekawsza, głębsza i szersza, meandrująca, o zadrzewionych brzegach; w korycie czasem zwalone drzewa i niskie kładki; taka będzie do Kaliny
- 349,3
- Synogać, most
- 346,5
- Łysek, most (z lewej w odległości ok. 2 km Sompolno, w nim drewniana kaplica z 1732 i dwa XIX-wieczne kościoły)
- 343,7
- Rybno, most
- 342,4
- Teresowo, most
- 341,3
- Nykiel, most
- 340,1
- Ignacewo, most, krótki wyprostowany odcinek
- 337,9
- Stara Ruda, most, za nim kolejny
- 337,3 »
- Kanał Górnonotecki
- 335,7
- Obory, most; z prawej wieś Noć, wg legendy miejsce urodzenia Rzepichy
- 333,8
- Koszewo, most
- 333,4 (26,4) »
- Kalina, wpływ Noteci do Kanału Ślesińskiego, na wpływie zastawkowy jaz; odtąd do jeziora Gopło szlak prowadzi Kanałem Ślesińskim
- 328,2 (31,6)
- Przewóz, most drogowy; za nim zaczyna się jezioro Gopło, nazwane przez Długosza Mare Polonorum (Morzem Polaków), objęte wraz z otoczeniem ochroną w ramach Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia; można znaleźć nad nim dogodne miejsca biwakowe np. na cyplu niedługo za wpływem z lewej strony, w okolicy Połajewa, na cyplu z prawej strony przed Połajewkiem, w okolicy Złotowa, przed Kruszwicą
- 319,2 (40,6)
- prom między Złotowem a Ostrówkiem
- 312,9 (46,9)
- rozgałęzienie jeziora: w lewo odchodzi w kierunku południowym wielka Zatoka Pięciu Wysp, na której obowiązuje zakaz pływania sprzętem pływającym, oblewająca od zachodu rozległy półwysep Podtrzymiech; na zatoce i półwyspie kilka rezerwatów przyrody; w prawo odchodzi ponadkilometrowa zatoka w której końcu rezerwat Kąty Kickowskie; na wprost główne ploso jeziora, zwężające się stopniowo w kierunku Kruszwicy
- 303,1 (56,7)
- Kruszwica, cypel półwyspu (dawnej wyspy - Ostrowiu Rzępowskiego), rozdzielonego wąskim przesmykiem, u nasady którego wznosi się Mysia Wieża, pozostałość d. zamku królewskiego; płynąc na lewo od niego można wylądować na zachodnim brzegu jeziora na terenie Klubu Żeglarskiego "Popiel" w Kruszwicy i tam zabiwakować; szlak prowadzi z prawej strony półwyspu
- 302,6 (57,2)
- Kruszwica, most drogowy; oprócz Mysiej Wieży w mieście warto zobaczyć romańską kolegiatę oraz rynek z kościołem z 1922 r.
- 302,0 (57,8)
- Kruszwica, most kolejki wąskotorowej, z prawej romańska kolegiata
- 300,3 (59,5)
- wypływ skanalizowanej Noteci z jeziora Gopło; jej szerokość to 15 - 20 metrów, płynie prostymi odcinkami z nieznacznymi zakolami; za wypływem most drogowy w Kobylnikach, we wsi (l) pałac z 1900 r. z parkiem krajobrazowym; 600 m za mostem z prawej ujście Kanału Bachorze, łączącego Noteć ze Zgłowiączką, dawnego szlaku wodnego, obecnie rowu melioracyjnego niedostępnego nawet dla kajaka
- 298,5 (61,3)
- jezioro Szarlejskie; płynąć na wprost; w prawo rozciąga się główny akwen jeziora, położony w bok od szlaku
- 297,7 (62,1)
- wypływ Noteci z jeziora Szarlejskiego; odcinek do Pakości niezbyt malowniczy, przez tereny przemysłowe (*)
- 295,2 (64,6)
- most stalowy
- 292,4 (67,4)
- Mątwy, most kolejowy, zaraz za nim most drogowy i rurociąg przerzucony nad rzeką; z l. wieś Tupadły, z p. na odcinku ponad 2 kilometrów zakłady chemiczne Soda Mątwy w Inowrocławiu
- 286,5 (74,9)
- w lewo przy samotnym budynku odchodzi w lewo w stronę jeziora Pakoskiego stare koryto Noteci, tzw. Stara Noteć; uwaga! obecnie woda płynie nim od jeziora Pakoskiego w stronę Noteci; jest to szlak o długości 11,5 km, bardzo uciążliwy z uwagi na zarastanie i cztery przenoski: na odejściu z Noteci przez zastawkę, kolejną zastawkę i dwie tamy przegradzające szlak - przenoski po 100 metrów (dane ze spływu w sierpniu 1994)
- 285,7 (74,1)
- Leszczyce, drewniany most drogowy
- 285,1 (74,7)
- Kościelec Kujawski, most kolejowy
- 284,3 (75,5)
- Kościelec Kujawski, most drogowy; z lewej w odległości kilku kilometrów widać zakłady sodowe w Janikowie
- 282,6 (77,2)
- Gorzany, murowany most drogowy; z lewej tereny przemysłowe (osadniki)
- 280,9 (78,9)
- Lechowo, most drogowy
- 279,4 (80,4)
- w lewo odchodzą kanał w stronę jeziora Pakoskiego, za nim jaz odprowadzający nadmiar wody do Noteci Zachodniej
- 278,9 (80,9)
- śluza Pakość, nad nią most drogowy; z prawej przy śluzie można biwakować po uzgodnieniu ze śluzowym; zaraz za śluzą ujście Noteci Zachodniej (Kwieciszewicy) z lewej strony, tuż za nim most kolejowy
- 277,9 (81,9)
- Pakość, most drogowy, za nim kładka dla pieszych; z prawej kaplica; z lewej centrum miejscowości: barokowy kościół św. Bonawentury i rynek z ratuszem i ciekawymi domami z przełomu XIX i XX w.; w okolicy Pakości kaplice kalwaryjskie z XVII w., w tym na wzgórzu przy szosie prowadzącej do Barcina kościół Ukrzyżowania i kaplica Grobu Świętego
- 275,8 (84,0)
- początek jeziora Mielno, malowniczego, o rozczłonkowanej linii brzegowej, podzielonego wąskimi przesmykami na trzy plosa; nad pierwszym z nich w Łącku port jachtowy, nad drugim w Mielnie kemping, do trzeciego plosa od zachodu przylegają wypełnione wodą wyrobiska kopalni kruszywa
- 270,8 (89,0)
- wypływ Noteci z jeziora Mielno; szlak prowadzi obrzeżem jeziora Wojdal, w tym miejscu zarastającego
- 269,6 (90,2)
- Wojdal, most drogowy; ładny odcinek wśród lasów na obu brzegach
- 266,1 (93,7)
- jezioro Sadłogoszcz; w odległości kilku kilometrów na południu widoczna cementownia
- 263,9 (95,9)
- wypływ Noteci z jeziora
- 261,0 (98,8)
- Barcin, most drogowy, przed nim z prawej dobre miejsce na postój; kolejne takie miejsce z lewej strony przy neoromańskim kościele, stąd najbliżej na rynek; potem kolejno most drogowy i kładka dla pieszych
- 257,9 (101,9)
- ujście Noteci do jeziora Wolickiego (Pturek), przy wpływie z lewej możliwy biwak; płynąc lewym brzegiem po 1,3 km dociera się do przesmyku na jezioro Kierkowskie, końca szlaku Foluskiej Strugi; szlak Noteci prowadzi w prawo
- 254,7 (104,2)
- wypływ z jeziora Wolickiego, za nim most we wsi Pturek; malowniczy odcinek rzeki, płynącej wzdłuż lasu (z prawej strony), w nim niezłe miejsca biwakowe
- 249,1 (109,8)
- Lubostroń, most drogowy, przed nim z prawej ładna łąka na biwakowanie; stąd około 1,5 km do ciekawego klasycystycznego pałacu w Lubostroniu, położonego w obszernym parku; rzeka płynie wśród łąk łagodnymi zakolami, we wsi Załachowo w dwóch miejscach docierając w pobliże biegnącej lewym brzegiem szosy
- 243,2 (115,7)
- rozwidlenie: w prawo odejście na jazy, płynąć w lewo w kierunku śluzy
- 242,8 (116,1)
- śluza Łabiszyn, za nią most drogowy; przy śluzie z lewej miejsce biwakowania; w Łabiszynie warto zobaczyć klasztor Elżbietanek z kaplicą - pozostałością kościoła z XVI - XVII w., barokowy zespół poreformacki, dwór z XIX w. i dwa rynki - w Łabiszynie istniały bowiem dawniej obok siebie dwa miasta, jedno średniowieczne, drugie założone w 1772 roku
- 242,2 (116,7)
- most drogowy, za nim z prawej dopływ kanału jazowego i kolejny most
- 240,1 (118,8)
- Oburznia, most
- 237,3 (121,6)
- Antoniewo, rozwidlenie: w prawo poprzez jaz odchodzi Noteć (Nowy Kanał Notecki), na wprost prowadzi Kanał Górnonotecki w stronę Kanału Bydgoskiego; lepiej płynąć Kanałem Górnonoteckim, gdyż Nowy Kanał Notecki to w zasadzie większy rów melioracyjny, często zarośnięty; spływ Notecią jako rzeką można podobno na tym odcinku rozpocząć we wsi Brzoza (z Brzozy do Dębinka to około 9 km)
- 219,5 »
- Dębinek, skrzyżowanie Noteci z Kanałem Górnonoteckim w jego 130,5 kilometrze; za skrzyżowaniem kilkoma meandrami po 400 m Noteć doprowadza do jazu pod mostem, tuż za nim próg; przenoska prawą stroną ok. 40 m; kilkaset metrów niżej niski próg betonowy, spływalny
- 214,9
- Rudy, most drogowy
- 211,9
- drewniana kładka, tuż za nią z p. dopływ kanału odprowadzającego wody z Kanału Górnonoteckiego
- 210,4
- Zamość (p), most drogowy; w lewo Rynarzewo
- 209,0
- ujście Gąsawki (l), za nim most kolejowy; rzeka odtąd aż do Nakła meandruje wśród rozległej doliny, przy niej łąki, w oddaleniu po obu stronach lasy
- 206,0
- jaz wśród łąk, można spławić pod zastawą kajaki, ewentualna przenoska 40 m; z p. wieś Turczyn
- 201,9
- Tur, most, za nim rozwidlenie z jazami; płynąć pod prawymi zastawkami; malowniczy i odludny odcinek
- 197,3
- most wśród łąk
- 194,5
- Chobielin, dawny młyn, przenoska lewą stroną 80 m przy murze dworu - obecnie rezydencja prywatna; za miejscem wodowania most; z prawej za wałem rozległe stawy rybne; z lewej na zboczach doliny widoczne wsie Janowo, Gostusza i Paterek
- 187,0 (39,1)
- połączenie Noteci z Kanałem Bydgoskim; przed nim nad Notecią miejsce dla wędkarzy z wiatami i ławkami
- 186,2 (39,9)
- Nakło nad Notecią, most drogowy; dogodne miejsce skąd można udać się do miasta jest przed mostem na prawym brzegu oznaczone jako miejsce cumowania; jest tu też port jachtowy w budowie; na lewym brzegu szkolna przystań wodna
- 185,2 (40,9)
- most kolejowy; rzeka płynie odtąd szeroką Pradoliną Toruńsko - Eberswaldzką przez tereny łąkowe, pocięte siecią rowów melioracyjnych, często podmokłe; jest uregulowana i wyprostowana
- 183,4 (42,7)
- śluza Nakło Zachód; jeśli nieczynna, przenosić kajaki ze skrajnie prawej odnogi z lewej strony budynku elektrowni 20 m w dół
- 172,7 (53,4)
- śluza Gromadno, za nią most drogowy; z prawej strony pod drzewami przy śluzie dogodne miejsce na biwak
- 169,1 (57,0) »
- ujście rzeki Łobżonki
- 120,0 (106,1)
- ujście rzeki Gwdy
- 48,9 (177,2) »
- ujście rzeki Drawy
- 0,0 (226,1) »
- ujście Noteci do Warty
Literatura: B. Jastrzębski, Turystyczne szlaki wodne Polski, Warszawa 1960; Z. Wrześniowski, M. Sperski, Kajakiem po wodach Pomorza Zachodniego, część południowa i zachodnia, Warszawa 1974; Włodzimierz Bykowski, Bydgoszcz - miasto nad wodą, Bydgoszcz 2009; kilometraż szlaków żeglownych za: http://kanaly.info/pl
Organizatorzy cyklicznych spływów tym szlakiem: brak