Brda - opis orientacyjny
Krótka charakterystyka szlaku: jeden z najpiękniejszych szlaków kajakowych Polski, o urozmaiconym charakterze i śródleśnym na przeważającej części biegu przebiegu. Szereg jezior sprzyja dłuższemu pobytowi, a brak większych trudności sprawia, że szlak ten dostępny jest dla każdego. Trasa jest oznakowana tablicami informacyjnymi, dużo wyznaczonych pól biwakowych.
Cały szlak można podzielić na kilka zróżnicowanych odcinków: od Świeszyna do jeziora Szczytno w rzece występują zwalone drzewa i mielizny wymagające nierzadko holowania kajaka; następnie do Mylofu na szlaku występuje dużo jezior, a odcinki rzeczne charakteryzują się nieznacznym nurtem; od Mylofu do Piły Młyna rzeka wartko płynie przez Bory Tucholskie, na tym odcinku organizowane są spływy zimowe na które Brda jak żadna inna rzeka w Polsce się nadaje, na Brdzie właśnie można zobaczyć największą różnorodność tworów lodowych; od Piły Młyna do ujścia wody Brdy spiętrzone są przez kilka zapór i tworzą jeziora zaporowe.
Położenie: Pojezierze Zachodnio-Pomorskie, dopływ Wisły
Odcinek dostępny dla kajaka: Świeszyno - Brdyujście (233 km)
Odcinek przepłynięty (data spływu): Świeszyno - Bydgoszcz (kilkukrotnie, ostatnio Świeszyno - Mylof w lipcu 1996, Mylof - Piła Młyn w lutym 2005)
Informacje o przepłyniętym odcinku:
Ilość dni płynięcia: 12 - 14
Trudność: ZWB
Uciążliwość: U 2, od Koronowa U 4
Malowniczość: ***
Orientacyjny kilometraż - przeszkody i ciekawostki:
- 233,0
- Świeszyno nad jez. Głębokim (Dużym Pietrzykowskim)
- 229,5
- wypływ Brdy z jeziora
- 222,0
- Stara Brda, przenoska 100 m. przy hodowli pstrąga
- 208,0
- Nowa Brda, most
- 202,5
- Przytoń, most, przełomowy odcinek rzeki
- 199,0
- ujście rzeki Ruda
- 195,0
- most, ujście do jeziora Szczytno
- 187,0
- jezioro Szczycienko
- 184,5
- jezioro Końskie
- 182,5
- Przechlewo, most, koniec jeziora
- 165,0
- Ciecholewy, most
- 158,5
- jezioro Charzykowskie, pod drugiej stronie jeziora Struga Siedmiu Jezior - trzon Parku Narodowego Borów Tucholskich
- 157,5
- Małe Swronegacie, przesmyk na jeziora Długie i Karsińskie
- 153,0 »
- ujście rzeki Chociny
- 152,0 »
- Swornegacie, most, przepływ na jezioro Witoczno, nad którym stanica wodna PTTK; uchodzi do niego rzeka Zbrzyca
- 149,0
- wypływ Brdy z jeziora Witoczno
- 146,0
- jezioro Małołąckie, połączone z jeziorami Płęsno (w bok od szlaku), Łąckim, Dybrzk i Kosobudno
- 136,0
- Męcikał, most
- 129,0 »
- Mylof (Zapora), elektrownia wodna, przenoska 200 m., w lewo odchodzi Wielki Kanał Brdy
- 121,5
- Rytel, most
- 109,0
- Nadolna Karczma, most, ujście Raciąskiej Strugi
- 107,5
- ujście Czerskiej Strugi
- 101,5
- Woziwoda, most
- 98,5 »
- Zielonka, na lewym brzegu elektrownia na końcu Wielkiego Kanału Brdy
- 96,5
- ujście Bielskiej Strugi
- 91,5
- Gołąbek II, pole biwakowe
- 87,5
- Płaskosz, most
- 81,5
- Rudzki Most, most, przed nim pomnik przyrody "Kamień Jagiełły", na prawym brzegu zajazd "Pod Jeleniem", zasłużony w historii spływów zimowych
- 78,5
- Świt, ujście rzeki Stążki
- 73,0
- Piła Młyn, most, początek jeziora Koronowskiego
- 67,0
- Gostycyn - Nogawica, stanica wodna, ujście rzeki Kamionki
- 63,0
- do zatoki jeziora Koronowskiego zwanej Krzywym Kolanem uchodzi rzeka Sępolna
- 59,0
- z lewej ujście rzeki Krówki, z prawej stanica wodna Sokole Kuźnica
- 48,0
- płynąć w lewo przesmykiem na jezioro Lipkusz i Kanał Lateralny
- 37,0
- most nad kanałem, pod nim śluza, pokonanie dalszego odcinka należy uzgadniać z kierownictwem elektrowni
- 35,5
- Samociążek, elektrownia wodna, przenoska 200 m., w prawo pod prąd rzeką do centrum Koronowa 4 km, w mieście monumentalny zespół pocysterski z XII - XVII w. i gotycka fara
- 29,0
- Tryszczyn, elektrownia wodna, przenoska 80 m.
- 24,5
- Janowo, stanica wodna
- 20,2
- Smukała, elektrownia wodna, przenoska 100 m.
- 13,0
- wejście na Kanał Bydgoski
- 11,0
- Bydgoszcz, Śluza Miejska, śluzowanie kajaków, opodal starówka Bydgoszczy z malowniczą farą, spichrzami i tzw. Wenecją bydgoską
- 1,5
- Brdyujście, tor regatowy, można płynąć na wprost lub w lewo
- 0,0 »
- po przenosce przy śluzie lub jazie walcowym zależnie od obranego wariantu wypływamy na Wisłę
Literatura: B. Jastrzębski, Turystyczne szlaki wodne Polski, Warszawa 1960; Z. Wrześniowski, M. Sperski, Kajakiem po wodach Pomorza Zachodniego, część północna i wschodnia, Warszawa 1971; Z. Galiński, Szlaki wodne Brdy, Warszawa 2001
Organizatorzy cyklicznych spływów tym szlakiem: Klub Turystyki Kajakowej PTTK "Bractwo Wodne" przy PKP Energetyka w Bydgoszczy, Sekcja Turystyki Kajakowej KS ŁĄCZNOSĆ w Bydgoszczy