Wielkie Jeziora Mazurskie - opis orientacyjny
Położenie: Pojezierze Mazurskie, na wododziale między dorzeczem Węgorapy (Angrapy) i Pisy.
Odcinek dostępny dla kajaka: jeziora tworzą rozbudowany system, umożliwiający pływanie w wielu różnych wariantach, w tym tworzących pętle (np. Ruciane Nida - Jabłoń - Pisz - wierzba - Ruciane Nida; Mikołajki - Okartowo - Giżycko - Mikołajki); można wyróżnić dwa główne ramiona, zachodnie (Węgorzewo - Giżycko - Jabłoń) i odgałęziające się od niego w Giżycku ramię wschodnie do Pisza, połączone ze sobą, od których można wykonać szereg bocznych wycieczek.
Odcinek przepłynięty (data spływu): w zasadzie większość możliwych wariantów (w latach 1978, 1983, 1985, 1988, 1994, 1997, 1998, 2008, 2015)
Informacje ogólne: Wielkie Jeziora Mazurskie to najpiękniejszy i najbardziej zróżnicowany pojezierny teren w Polsce; użytkowane są głównie przez żeglarzy, którzy niestety często zostawiają swoje ekskrementy tuż przy wodzie; czasami bywa tu naprawdę tłoczno, zwłaszcza w okresach wakacyjnych na zachodnim ramieniu szlaku; wiele jezior jest niebezpiecznych dla kajaka, gdyż może występować wysoka fala; niewielki nurt cieków wodnych umożliwia bezproblemowe pokonywanie ich pod prąd; możliwe jest połączenie wędrówki po Wielkich Jeziorach ze spływem Sapiną, Węgorapą, Orzyszą (i Szlakiem Michała Kajki do Ełku), Krutynią, Pisą, Rybnicą.
Ramię zachodnie
Odcinek przepłynięty i dostępny: Węgorzewo - Jabłoń (114,7 km)
Ilość dni płynięcia: 5 - 6
Trudność: ZWA - ZWC
Uciążliwość: u 1
Malowniczość: ***
Orientacyjny kilometraż, przeszkody i ciekawostki:
- 114,7 »
- Węgorzewo, przystań jachtowa nad rzeką Węgorapą; początek szlaku żeglownego
- 112,7 (zarazem 140,0 rzeki Węgorapy)
- wypływ Węgorapy z jez. Mamry; płynąc wzdłuż prawego brzegu po 5 km można dotrzeć do wypływu nie ukończonego Kanału Mazurskiego w Mamerkach obok bunkrów d. kwatery Wehrmachtu (warto je zobaczyć!); jest tu pole biwakowe; warto też udać się Kanałem Mazurskim do nie ukończonej śluzy Leśniewo I, na trasie dwie przenoski: przez groblę i przez jaz; wodą około 4 km; śluza ogromna, obecnie jest tu park linowy
- 106,1 »
- jez. Kirsajty, z l. półwysep Kurka, 3 km na wschód połączenie z jez. Święcajty i szlakiem rz. Sapiny; nad jez. Kirsajty jest pole biwakowe na półwyspie Kirsajty, dojście od strony zatoki południowo-wschodniej
- 104,6
- Kirsajty, most, przesmyk na jez. Dargin, wzdłuż prawego brzegu można dotrzeć do Sztynortu – ważnego ośrodka żeglarskiego i pałacu barokowego (5,5 km) oraz na jez. Dobskie (do m. Doba 12,5 km)
- 100,4
- Królewski Róg, początek jez. Kisajno
- 92,4
- Kanał Giżycki; na zachód można popłynąć przez jez. Tajty na jez. Dejguny – do końca tego jeziora 14 km, w tym 2 km zarośniętej trzciną, uciążliwej strugi
- 90,5
- Giżycko, most obrotowy (ciekawostka techniczna, jedyna tego rodzaju w całym systemie wodnym Jezior Mazurskich); w pobliżu centrum miasta i d. zamek przekształcony na hotel; w Giżycku warto zwiedzić zwłaszcza pruską twierdzę Boyen z XIX/XX w.
- 90,3
- most kolejowy, za nim jezioro Niegocin; z prawej możliwość biwakowania na terenie ośrodka żeglarskiego; można stąd popłynąć wzdłuż wschodniego brzegu jez. Niegocin obok Grajewskiej Kępy na jez. Wojnowo i dalej do Piszu (72 km); płynąc w stronę Mikołajek głównym szlakiem mijamy wkrótce z p. na wysokim brzegu krzyż, domniemane miejsce śmierci św. Brunona, misjonarza Prusów
- 88,3
- Kanał Niegociński, łączący Niegocin z jeziorem Tajty
- 82,5
- Rydzewo, początek jez. Bocznego
- 79,5
- Kanał Kula, nad nim most, za nim jez. Jagodne, połączone z jez. Szymoneckim
- 72,0
- początek Kanału Szymońskiego, nad nim most drogowy
- 69,7
- jez. Szymon
- 68,4
- Kanał Mioduński
- 66,5
- jez. Kotek Wielki
- 66,0
- most, za nim Kanał Lelecki
- 65,6
- jez. Tałtowisko, nad nim kilka pól biwakowych
- 64,1
- Kanał Tałcki
- 62,5
- Jez. Tałty; można popłynąć na prawo do Rynu – tam zamek krzyżacki (13 km)
- 55,5
- Mikołajki, mosty kolejowy i drogowy, wielki ośrodek żeglarski, jezioro Mikołajskie
- 47,5
- Dybowski Róg - Wierzba, początek jeziora Bełdany; można stąd popłynąć do Piszu (23 km, w tym przez Śniardwy i Seksty do śluzy Karwik 15,3 km; warto płynąc tym szlakiem zatrzymać się w Popielnie w ośrodku hodowlanym konika polskiego a także wpłynąć na malownicze jez. Warnołty do wsi Wejsuny)
- 42,0 »
- Iznota, ujście Krutyni do jez. Bełdany
- 40,0
- Kamień, stanica wodna PTTK (p); dalej na lewym brzegu ładne pola biwakowe
- 35,0
- z prawej zatoka Wygryny, nad nią wieś Wygryny; wypływa z niej ciek, którym przy odpowiednim stanie wody można przepłynąć na jezioro Nidzkie
- 32,0
- Guzianka, koniec jez. Bełdany, śluza, most, dalej jeziora Guzianka Mała i Wielka
- 29,5
- Ruciane Nida, most drogowy, przy nim możliwość cumowania celem udania się do centrum miejscowości (p), za mostem jez. Nidzkie
- 23,0
- Pranie, leśniczówka, w której przebywał Konstanty Ildefons Gałczyński, jeden z piewców piękna ziemi mazurskiej, obecnie muzeum
- 18,5
- Drapacz, pole biwakowe nad zatoką Zamodeje Wlk. na wysokim prawym brzegu jeziora Nidzkiego; na końcu zatoki wieś Karwica Duża
- 5,0
- Wiartel, przenoska przy jazie na jez. Wiartel
- 2,6
- wypływ strugi z jez. Wiartel, można poholować nią kajaki (o ile nie będzie za mało wody) na jez. Brzozolasek 600 m, w innym przypadku konieczne przenoszenie przez las; można też tu zakończyć spływ lub przewieźć stąd kajaki do Piszu
- 2,0
- jez. Brzozolasek
- 0,0
- Jabłoń, ośrodek wypoczynkowy nad jez. Brzozolasek niedaleko wypływu rzeczki Rybnicy, można stąd przewieźć się lądem do Piszu (5 km) albo Rybnicą przez jeziora Pogubie Wielkie i Średnie spłynąć do Pisy (szlak uciążliwy, 28,5 km długości)
Ramię wschodnie
Odcinek przepłynięty i dostępny: Giżycko - Pisz (72 km)
Ilość dni płynięcia: 4 - 5
Trudność: ZWA - ZWC
Uciążliwość: u 2
Malowniczość: ***
Orientacyjny kilometraż - przeszkody i ciekawostki:
- 72,0
- Giżycko, jez. Niegocin
- 65,0
- jez. Niałk Duży, za nim jez. Niałk Mały
- 64,0
- most, przesmyk na jez. Wojnowo; w jgo końcu z l. na wysokości wsi Miłki możliwość rozbicia namiotów na polance
- 59,5
- struga z jeziora Bawełno, dość płytka, bystra i kamienista, most
- 59,0
- jez. Buwełno
- 53,0
- ujście strugi z jezior Ublik Wielki i Ublik Mały, bardzo malowniczych, do końca tego drugiego 4 km; nad jez. Ublik Mały są dwa piękne miejsca biwakowe
- 49,5
- Cierzpięty, stąd należy przewieźć kajaki z jez. Buwełno 2 km na jez. Tyrkło
- 44,0 »
- Okartowo, przesmyk na jez. Śniardwy, przedtem z lewej strony jeziora Tyrkło ujście Orzyszy, końcowego odcinka Szlaku Michała Kajki
- 33,0
- Kwik, jaz na wypływie rzeczki Wyszka, przenoska; można popłynąć stąd do Piszu krótszą drogą przez śluzę Karwik i Kanał Jegliński (do śluzy Karwik 12 km, dalej kanałem do jez. Roś 5 km)
- 32,0
- jez. Białoławki
- 29,5
- wypływ rzeczki Białoławki
- 28,0
- jez. Kocioł
- 26,2
- wypływ rz. Wilkus
- 21,2
- jezioro Roś
- 2,7
- wypływ Kanału Jeglińskiego, łączącego jezioro Roś z jeziorami Seksty i Śniardwy
- 0,0 »
- Pisz, most drogowy, początek rzeki Pisy
Literatura: B. Jastrzębski, Turystyczne szlaki wodne Polski, Warszawa 1960; J. Kuran, St. Czajkowski, Kajakiem po Mazurach i Warmii, Warszawa 1960; Jan Bałdowski, Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, Warszawa 1977
Organizatorzy cyklicznych spływów tym szlakiem: brak